Ożanka właściwa
Teucrium chamaedrys należąca do rodziny jasnotowatych
Lamiaceae pochodzi z rejonu basenu Morza Śródziemnego, choć zakres jej występowania sięga Azji Mniejszej, Iranu i Uralu. Gatunek dość zmienny - rozróżnia się czternaście podgatunków i jedną odmianę ( 'Nana' - nieco niższa ). Zaliczana jest do grupy podkrzewów, czyli roślin mających przejściowy charakter pomiędzy krzewami a roślinami zielnymi ( znaczy zimą nie zanika ). U nas spotykana jest głównie na południu kraju - Wyżynie Lubelskiej, Roztoczu, Polesiu i w dolinie Wisły od ujścia Sanu do ujścia Wieprza. Występuje też na bardzo nielicznych stanowiskach w Niecce Nidziańskiej, Bramie Krakowskiej i w Karpatach ( tylko na jednym stanowisku w Małym Grojcu w Kotlinie Żywieckiej ). W ogrodach uprawia się ją na rabatach, tworzy z niej obwódki ( dobra do odtwarzania nasadzeń historycznych - partery ogrodowe, szczególnie te zwane dywanowymi i renesansowe a wywodzące się z czasów średniowiecza partery węzłowe bardzo dobrze wyglądają w wersji ożankowej ), obsadza się nią mury i zbocza. Lubi piochy, idealna na gleby przepuszczalne i jałowe. Posadzona na słonecznym stanowisku kwitnie długo i wytrwale. Rozmnaża się ją przez wysiew nasion wiosną, lub przez podział kęp jesienią. Strefy mrozoodporności 5-10, przemarzanie zdarza się na cięższych glebach. Nie jest to jedyna ożanka uprawiana w naszych ogrodach, uprawia się ożankę kaukaską vel hyrkańską
Teucrium hircanicum, piękną, kwitnącą w lipcu bylinę która jednakże potrzebuje nieco więcej wody do szczęścia niż jej "najwłaściwsza" kuzynka.
Ożanka górska
Teucrium montanum to roślina sadzona na skalniakach, raczej sadzą ja kolekcjonerzy niż "zwyczajni ogrodnicy". Podobnie rzecz ma się z uprawą ożanki popielatej
Teucrium polium i ożanki pirenejskiej
Teucrium pyrenaicum czy
Teucrium ackermanii. Szczególnie uprawa tej pierwszej, lubiącej wymarzać zimą raczej zniechęca. Ożanka nierównoząbkowa
Teucrium scorodonia nie jest na tyle urodna żeby stanowić "upragnienie" i "wymarzoną roślinkę" dla większości ogrodujących ( jednak mła uprawia jej piękną formę 'Crispum' o cudownie pomarszczonych liściach ). Mile za to spoglądają na nią pasieczni bo podobnie jak inne ożanki roślina jest namiętnie oblatywana przez pszczoły. Bardziej urodna jest ożanka pierzastosieczna
Teucrium botrys, roślina dobrze wyglądająca w założeniach naturalistycznych. Ożanka czosnkowa
Teucrium scordium rośnie w dziczy i jest w naszym kraju na liście gatunków zagrożonych niebytem, w ofercie szkółek jej nie widziałam. Dla mła ożanką najwłaściwszą jest ożanka właściwa, jest to jedna z niewielu roślin które zniosły z godnością upały i suszę. Jak macie piochy sadźcie ożankę najwłaściwszą! Odwdzięczy się. A Wasze koty będą Was kochały jakbyście łany kocimiętki posadzili, ożanki nazywa się czasem kocim tymiankiem. Na szczęście nie ma wydrapywania korzonków pazurkami bo ożanka najwłaściwsza nie zawiera aż takiej ilości olejków eterycznych miłych kociemu powonieniu jak
Teucrium marum.
